Sâu măng, món ngon chỉ dành cho người can đảm

Sâu măng trong bữa ăn ngày lạnh của người dân Mường Lát, Thanh Hóa khiến không ít khách đường xa phải ngần ngại.

Vào mùa lạnh, khi những cơn mưa nhấm nhẳng rơi xuống bất ngờ trên núi rừng Mường Thanh thì đâu đó có những người mang gùi vào rừng đi bắt sâu măng. Không khí ẩm ướt khiến sâu măng sinh sôi nảy nở rất nhanh.

Người đi rừng tìm đến những cây măng nứa thân hơi cong queo, vỏ ngoài hơi thâm, héo ngọn, mắt có u thì biết rằng đây đích thị là nơi trú ngụ của những chú sâu béo nhất. Sau khi đốn hạ thân măng, người bắt sâu sẽ trút sâu trong ống nứa vào giỏ. Sâu măng to như cọng rau muống, màu trắng sữa, dài độ 2 đốt ngón tay.

Đặc sản sâu măng Mường Lát. Ảnh: dulichvietnam

Đây cũng là thời điểm trên mâm cơm của dân bản thường có thêm các món ăn chế biến từ sâu măng như sâu măng om, sâu măng chiên giòn, sâu măng luộc chấm tương… Nhưng được ưa chuộng nhất vẫn là sâu măng xào.

Cách chế biến sâu măng xào rất đơn giản. Sâu đem rửa sạch, ướp tiêu muối cho ngấm khoảng 15 phút. Sau đó phi thơm hành, trút sâu măng vào chảo, đảo nhanh tay. Khi sâu măng chuyển sang màu vàng nhạt, cho lá chanh thái chỉ vào đảo đều, chừng 3 phút rồi trút ra đĩa ăn nóng. Tránh đảo quá lâu sẽ khiến món ăn bị giòn quá, mất đi độ béo ngọt của sâu non.

Đĩa sâu măng vàng tươi, có mùi thơm rất hấp dẫn. Nhưng không phải ai cũng can đảm để đưa đặc sản đậm chất núi rừng này lên miệng thử. Khi mạnh dạn thưởng thức những chú sâu nghi ngút khói nằm ngon lành trên đĩa, bạn sẽ cảm nhận được vị ngậy ngậy, ngọt bùi, thơm thơm rất riêng của loại côn trùng này.

Sâu măng xào lá chanh béo ngậy. Ảnh: dulichxuthanh

Bên cạnh việc xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày, sâu măng xào còn thường được dùng làm mồi nhậu trong những dịp hội họp bên bình rượu cần của người Mường, là món ăn có giá trị dinh dưỡng cao mà chỉ những vị khách may mắn đến thăm gia chủ người Mường vào mùa mưa mới được thiết đãi món ăn hết sức lạ và đặc biệt này. Dám chắc rằng nếu đã kết bạn với những chú sâu này một lần, bạn sẽ nhớ mãi và muốn thưởng thức thêm nhiều lần nữa.

Ngoài chế biến thành món ăn, sâu măng còn được dùng để ngâm rượu. Người ta chọn ra những chú sâu măng tròn lẳn và to béo nhất, sau đó đem đảo qua trên chảo nóng cho sâu săn lại rồi trút vào bình ngâm rượu. Khoảng một tháng sau là có thể đem ra sử dụng. Thức uống này rất được người dân bản địa ưa dùng. Nhiều gia đình còn ngâm để dành để uống đến mùa sâu năm sau, khi có khách quý mới đem ra mời.

Nếu có dịp ghé thăm bản Mường xứ Thanh vào mùa mưa lạnh, hãy thử món ăn đặc sản này như lời cảm ơn dành cho chủ nhà đã mời bạn thưởng thức thú vui ẩm thực nho nhỏ của miền sơn cước.

Theo VnExpress

Đọc thêm »

Ông vua có hàng nghìn ngôi mộ ở Tây Côn Lĩnh

Chưa ai thử đếm dọc sườn Tây Côn Lĩnh (Hoàng Su Phì, Hà Giang) có bao nhiêu ngôi mộ tròn hình bát úp, chỉ ước chừng vài nghìn cái.

Ra khỏi lối đi dốc và rậm rạp, dừng lại giữa con đường đất đỏ ven sườn đồi thoáng rộng là những gò đống hình bát úp to lớn. Đây chính là khu mộ cổ bí ẩn của người La Chí.

Thoạt nhìn, những gò đống ấy như lẫn vào sự nhấp nhô của những sườn đồi đầy cỏ dại. Nhưng không hiểu sao chúng đều có hình tròn, cao tầm hơn 1,5 m và rộng như một gian nhà, nằm cách nhau vài mươi bước chân một cách đều đặn.

Càng mở rộng tầm nhìn, những gò đống ấy như càng nhiều thêm. Có những ngôi mộ vẫn tròn to nguyên vẹn, nhưng cũng có những ngôi đã bị sạt, lở ra từng mảng đất trắng trụi cỏ. Xem nếp đất từ những ngôi mộ vỡ, có ngôi liền thổ, nhưng cũng có ngôi đất đắp xen dấu sỉ than như được cố tình đắp giả.

Ruộng bậc thang của người La Chí đã được công nhận là danh thắng quốc gia. Ảnh: nguoiduatin

Đám trẻ con người La Chí đang thỏa sức nô đùa bên các ngôi mộ cổ. Cứ mấy đứa chung một thanh vầu cứng, ôm lưng nhau hào hứng với trò chơi trượt cỏ xuống dốc, đến thủng cả đít quần.

Lễ phép chào hỏi khách, mấy đứa trẻ hồn nhiên chỉ tay vào một gò đất to có mấy đứa bạn đang chễm chệ ngồi bên trên: “Mộ vua đấy, nhưng bên trong không có gì đâu”. Dọc sườn núi của dãy Tây Côn Lĩnh này ước chừng vài nghìn cái như vậy. Bởi ở cả các xã Bản Díu, Bản Phùng, Bản Máy… thậm chí sang cả đất Trung Quốc, cứ nơi nào có người La Chí sinh sống thì đều có những ngôi mộ tương tự, cùng gọi là mộ vua.

Người dân địa phương đều biết đây là những ngôi mộ giả, không có hài cốt chôn cất bên trong. Nhưng mộ có từ bao giờ, ai đã đắp và đắp để làm gì thì kể cả người La Chí nhiều tuổi nhất, am hiểu phong tục tập quán dân tộc mình nhất cũng không thể biết một cách chính xác.

Chỉ có một ngôi mộ lớn, được người dân địa phương đặc biệt tôn kính, là cả quả đồi ở trong rừng thiêng của bản Lủng Cẩu. Tương truyền là mộ của ông Hoàng Vần Thùng, vua của người La Chí. Người La Chí tin rằng, hàng nghìn ngôi mộ giả của vua Hoàng Vần Thùng chỉ đắp trong một đêm.

Bản Lủng Cẩu nằm thoai thoải, ngay kề dưới chân rừng vua, với 51 hộ dân, 310 nhân khẩu, toàn người La Chí. Theo những người già uy tín của Hoàng Su Phì, Lủng Cẩu có nghĩa là “làng cổ”, “làng cũ”, chỉ nơi đã có người dân sinh sống lâu đời.

Ngay ở giữa bản có một ngôi nhà sàn bốn bề vách trống. Đó là ngôi nhà chung của cộng đồng, nơi diễn ra những cuộc họp, nghi lễ, và nơi cất chứa những chiếc sọ trâu thờ cúng của người La Chí. 

Núi Lủng Cẩu không cao, chỉ có một ngôi cổ miếu, là gian nhà nhỏ tranh tre nứa lá màu xám bạc nằm u tịch giữa khoảng đất trống. Cổ miếu Lủng Cẩu là nơi linh thiêng nhất của người La Chí, quanh năm đóng kín, tuyệt đối không một ai dám mở dù cửa chỉ cài hờ bằng một cành cây. Trong miếu có ba ban thờ. Chính giữa thờ vua Hoàng Vần Thùng. Hai bên là ban thờ bà vợ và người thư ký của ngài. 

Mộ của người La Chí, thường có những chiếc sọ trâu và chai đựng rượu, nước cho người đàn ông sang thế giới bên kia.

Cộng đồng người La Chí chỉ có bốn dòng họ là Long (Lùng), Vương (Vàng), Ly (Lý), Tận, cùng thờ vua Hoàng Vần Thùng là người từ xa xưa có công dựng bản, bảo vệ người dân. 

Những người già kể lại, khi vua mất, chỉ một đêm bỗng khắp vùng mọc lên hàng nghìn ngôi mộ đất. Không rõ có bao nhiêu người đã tham gia đắp nên, hay nhờ sự linh thiêng huyền bí nào đó mà tạo thành. Người dân La Chí không ai dám phạm đến, kể cả mộ nằm giữa vườn, giữa ruộng cũng không dám đụng một nhát cuốc nào vào.

Người ta cũng đồn đoán rằng trong những ngôi mộ có của cải. Nghe đâu người bên kia biên giới như ở Ma Li Pho (Trung Quốc) cũng thử đào. Nhưng từ những ngôi mộ lở có thể thấy hết bên trong thì hoàn toàn không có sự mai táng nào, kể cả đồ quý chôn theo.

Mộ của người La Chí, thường có những chiếc sọ trâu và chai đựng rượu, nước cho người đàn ông sang thế giới bên kia. Dù rất nhiều người dân tộc ở Hà Giang coi Hoàng Vần Thùng là vua, nhưng không ai rõ thân thế, sự nghiệp của ngài thế nào, là người thực hay huyền thoại. 

Theo VTC

Đọc thêm »